Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010
η ιστορία επαναλαμβάνεται
“Θεωρώντας ότι τα γεγονότα που ζούμε από την αρχή της τρίτης χιλιετηρίδας, έχουν πολύ βαθύτερα αίτια, από αυτά που σήμερα αντιλαμβανόμαστε «δια γυμνού οφθαλμού», κρίνουμε σκόπιμο να τα αναλύσουμε χωρίς τους περιορισμούς της «συμβατικής λογικής», με αφορμή (σύμπτωμα μίας υποθάλπουσας ασθένειας, ας ελπίσουμε όχι επιδημίας) τη χρηματοοικονομική κρίση που ήδη ευρίσκεται σε εξέλιξη.
(α) Το πρώτο στάδιο της κρίσης κορυφώθηκε με την αγορά ακινήτων στις Η.Π.Α., χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήταν η μοναδική αιτία. Συνέβη δηλαδή το ίδιο, όπως κάποτε στην Ισπανία, το θησαυροφύλακα και απόλυτο κυρίαρχο του τότε κόσμου, η οποία ήταν φτωχή, επειδή όλο της το χρυσάφι πήγαινε πάλι στο εξωτερικό, για να αγοραστεί σιτάρι και τα άλλα αναγκαία αγαθά για τη ζωή. Οι Ισπανοί, παντοκράτορες τότε (το 16ο αιώνα), αν και μπορούσαν να παράγουν μόνοι τους τα αναγκαία προϊόντα, δεν τα παρήγαγαν εισάγοντας και υπέρ-καταναλώνοντας τα (αργότερα ακολούθησαν το παράδειγμα τους οι πανίσχυροι Βρετανοί).
(β) Το δεύτερο στάδιο, η χρηματοπιστωτική κρίση, κορυφώθηκε πιθανότατα το 2008, αν και ακόμη δεν γνωρίζουμε την έκταση του. Τα διάφορα πιστωτικά ιδρύματα (τράπεζες κ.α.) βρίσκονται πλέον σε πραγματικά άθλια κατάσταση, με τα κράτη να προσπαθούν να τα διασώσουν συμμετέχοντας στο Κεφάλαιο τους, μέσω των χρημάτων (φορολογικών, πληθωριστικών) των χρεωμένων πολιτών τους.
(γ) Το τρίτο στάδιο, η κρίση στην πραγματική αγορά, ευρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη και θα διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα ακόμη, αφού οι διάφορες Οικονομίες του πλανήτη είναι σε ανόμοια επίπεδα εξέλιξης μεταξύ τους. Εδώ θα υπάρξει αναμφίβολα κρίση συναλλαγματικών ισοτιμιών (δολάριο, ευρώ, γεν, γουάν, ρούβλι κ.α.), ιδιαίτερα στις χώρες του Ευρώ, οι οποίες παρουσιάζουν πάρα πολλές οικονομικές ανομοιότητες. Εξ αυτού θα κινδυνεύσει πιθανότατα η συνοχή της Ε.Ε. (αν όχι η ύπαρξη της), με το μέλλον της να διαγράφεται όχι και τόσο καθαρό.
(δ) Το τέταρτο στάδιο, οι κοινωνικές εξεγέρσεις (το είδαμε στο παρελθόν με τη γαλλική και όχι μόνο επανάσταση, η οποία ακολούθησε «νομοτελειακά» τη χρεοκοπία του κράτους), είναι ακόμη σε εμβρυακή κατάσταση, καθώς επίσης όσο δεν υπάρχει ακόμη «πληθωριστική» έκρηξη - η οποία θα ακολουθήσει, όταν φτάσουν τα νέα τυπωμένα και χωρίς αντίκρισμα χρήματα στις αγορές, αφού καταργήθηκε προ πολλού ο κανόνας του χρυσού και μάλλον δεν πρόκειται να υπάρξει νέο σύστημα σταθερών ισοτιμιών τύπου Bretton Woods / 1944 – 1971.
(ε) Το πέμπτο στάδιο προβλέπεται να είναι οι πολιτικές ανακατατάξεις (επίσης το είδαμε στο παρελθόν, με την κατάρρευση της φεουδαρχίας, της βασιλείας κλπ), όπως αυτή που είδαμε πρόσφατα να συμβαίνει στην χρεοκοπημένη Ισλανδία. Οι σημερινές «πολιτικές» έχουν προ πολλού φθαρεί και προφανώς θα υπάρξουν προσπάθειες επαναφοράς παλαιοτέρων οικονομικών μεθόδων ή συστημάτων (Keynes, Marx).
Ο κόσμος θα αναρωτηθεί εάν πράγματι αυτοί που τον κυβερνούν έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες ή είναι τελικά «τελείως ανίδεοι των βασικών αρχών της φυσικής επιστήμης και της πολιτικής οικονομίας που κυβερνούν τη σημερινή μας μορφή κοινωνίας, επομένως οι λιγότερο κατάλληλοι να χειριστούν τα πολύπλοκα προβλήματα από κάθε άλλη τάξη» Όλα θα κριθούν τελικά από την απόφαση-απάντηση των «μαζών» σε σχέση με το παραπάνω ερώτημα και την πειθαρχία ή μη στη συμβατική λογική που θα δείξουν.
(στ) Το έκτο και τελευταίο στάδιο της αλυσιδωτής αντίδρασης θα είναι πιθανότατα οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Κατά την άποψη μας, πρόκειται για το πλέον επώδυνο και το πιο καταστροφικό σενάριο που μπορούμε σήμερα να φανταστούμε. Εάν πράγματι η ιστορία επαναλαμβάνεται, τότε είναι πιθανόν να έχει το χαρακτήρα ευρύτερων φυλετικών ανακατατάξεων, με βαθύτερο (υποσυνείδητο) θρησκευτικό «φόντο».”
Σήμερα, ένα χρόνο αργότερα δηλαδή, διαπιστώνουμε ότι πιθανότατα βιώνουμε το τρίτο στάδιο της «εξέλιξης» - με τις υπόλοιπες «διαδικασίες», ουσιαστικά όλες μαζί, να «αιωρούνται» επικίνδυνα απειλητικά στο «παγκόσμιο στερέωμα»
Ειδικά όσον αφορά τις χώρες του Ευρώ, καθώς επίσης όλες τις υπόλοιπες, οι οποίες προσπαθούν να ενωθούν μεταξύ τους, φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν κάποιους ιδιαίτερους προβληματισμούς, «ιστορικούς» και μη
Τρίτη 16 Μαρτίου 2010
Η Ελλάδα ένα προτεκτοράτο της Ευρωζώνης,
Η Ελλάδα σιγά – σιγά μετατρέπετε επίσημα σε ένα προτεκτοράτο της Ευρωζώνης, με τους Πολίτες της να έχουν απολέσει ουσιαστικά όλα τους τα δικαιώματα – γεγονός που καθιστά τους υπεύθυνους, τους «εν ενεργεία» δηλαδή πολιτικούς της, στην κυριολεξία εγκληματίες και υπόλογους των Ελλήνων Ελευθέρων Πολιτών της.
Λύση
Βέβαια, η εναλλακτική λύση υπάρχει και είναι μάλλον αυτονόητη: Τέλος στο δημόσιο δανεισμό και στη συνεχή χρέωση του κράτους – τέλος στα πολιτικά λάθη, τέλος στις δικαιολογίες και στις «παραλείψεις». Η Ελλάδα μπορεί να πάρει μόνη της τα «μέτρα εξυγίανσης» που θα της επέβαλλε είτε το ΔΝΤ, είτε το ΕΝΤ, χωρίς να καταφύγει σε νέο δανεισμό. Κατά την άποψη μας, δεν πρέπει να αναλάβει καμία καινούργια υποχρέωση, όσο και αν της κοστίσει κάτι τέτοιο. Αν μη τι άλλο, οφείλουν όλοι οι Έλληνες να «πολεμήσουν» μαζί, με στόχο να παραμείνουν ελεύθεροι Πολίτες - κυρίαρχοι του κράτους τους, μη υποτελείς σε κανέναν.
Η χώρα μας ευρίσκεται «πολλαπλά» στο επίκεντρο των εξελίξεων, λειτουργώντας επί πλέον σαν «πειραματόζωο» της Ευρωζώνης, ενώ απειλείται τα μέγιστα η εθνική της κυριαρχία - παρά τα όσα «καθησυχαστικά» μας «μεταφέρονται» καθημερινά. Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέξει ένα πείραμα χρεοκοπίας «εντός των συνόρων της» - αλλά ούτε να επιτρέψει την ανάμιξη του ΔΝΤ στα εσωτερικά της.
Οφείλουν λοιπόν να ευρεθούν άμεσα, με ελληνική πρωτοβουλία, βιώσιμες λύσεις (όπως ο εσωτερικός δανεισμός, η πώληση δημοσίων ομολόγων σε άλλες χώρες, οι νέες συμμαχίες, η παράταση πληρωμής χρεών που δεν μπορούν να εξοφληθούν εμπρόθεσμα – το Dubai χρησιμοποίησε πρόσφατα αυτήν την πρακτική), ενώ όλοι οι Έλληνες πρέπει πια να «αγρυπνούν» καθημερινά, έτσι ώστε να εμποδίσουν την εφαρμογή καταστροφικών «λύσεων» («τύπου» ΔΝΤ, ΕΝΤ κλπ).
Επίσης, θα πρέπει να ενημερώνονται πλέον σωστά και ολοκληρωμένα, έτσι ώστε να συνειδητοποιούν τη σοβαρότητα των εκάστοτε καταστάσεων, σταματώντας να αντιδρούν «παραδοσιακά» με απεργίες (για παράδειγμα, η συλλογή υπογραφών για δημοψηφίσματα θα ήταν μία νέα μέθοδος) και δημιουργώντας όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που θα εξυγιάνουν επιτέλους την Ελληνική Οικονομία.
Ασφαλώς, πριν από όλα είναι απαραίτητη η παραδειγματική τιμωρία όλων αυτών που οδήγησαν την Ελλάδα σε αυτήν την κατάσταση επειδή, εάν δεν αποκατασταθεί η Δικαιοσύνη στην κοινωνική ζωή, είναι αδύνατον να εξασφαλισθεί η συμμετοχή όλων των Πολιτών στις μεγάλες προσπάθειες και θυσίες που απαιτούνται, για να ξεφύγει η χώρα «άπαξ και δια παντός» από το τέλμα, μετατρέποντας τον κίνδυνο σε ευκαιρία.
Τελειώνοντας, η Δημοκρατία (η οποία απαιτεί συνειδητή και ολοκληρωμένη ενημέρωση), μέσα από την οποία και μόνο μπορεί να αναπτυχθεί η Ελλάδα, είναι αναμφίβολα ένα πάρα πολύ δύσκολο πολιτικό σύστημα - αφού στηρίζεται στην ελεύθερη βούληση και όχι στον καταναγκασμό. Είναι όμως το μοναδικό πολιτικό σύστημα που προάγει τον άνθρωπο, ενώ έχει την ιδιαιτερότητα, τη μοναδικότητα καλύτερα να απελευθερώνει όλα τα αποθέματα ενέργειας ενός λαού, έχοντας σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας χώρας με πρωτοφανείς δυνατότητες – κάτι που η Ελλάδα χρειάζεται σήμερα, όσο ίσως ποτέ άλλοτε στην Ιστορία της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ναυλομεσιτικού οίκου “Intermodal”, περισσότερες από 120 ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων, έχουν αυτή τη στιγμή υπό παραγγελία 760 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 65 εκατ. τόνων, με χρονικό ορίζοντα παραλαβής έως και το 2014.
Παρά τη μείωση του ελληνόκτητου στόλου σε σχέση με έναν χρόνο πριν, η «γαλανόλευκη» ναυτιλία διατηρεί την παγκόσμια πρωτιά με 3.396 πλοία, ενώ ο υπό ναυπήγηση στόλος ελληνικής διαχείρισης αντιπροσωπεύοντας περί το 10% του συνόλου των πλοίων που χτίζονται ανά τον κόσμο, «κλειδώνει» την πρώτη θέση που κατέχει σταθερά η Ελλάδα στο διεθνή ναυτιλιακό στίβο τις τρεις τελευταίες δεκαετίες.
Η κρίση βέβαια που έπληξε τη ναυτιλία ανάγκασε κάποιους εφοπλιστές που βρέθηκαν το Φθινόπωρο του 2008 με μεγάλο ναυπηγικό πρόγραμμα να προχωρήσουν σε ακυρώσεις παραγγελιών ή να επαναδιαπραγματευτούν αριθμό πλοίων και κόστος ναυπήγησης. Με εξαίρεση τον κλάδο των κοντέινερ που εξακολουθεί να δοκιμάζεται από τη διεθνή οικονομική ύφεση, οι υπόλοιποι κλάδοι των θαλάσσιων μεταφορών δείχνουν σημάδια ανάκαμψης. Τρανταχτή απόδειξη το γεγονός ότι οι Έλληνες εφοπλιστές μετά από μία πολύμηνη επενδυτική άπνοια μπήκαν και πάλι στο «χορό» των παραγγελιών για νέες ναυπηγήσεις πλοίων.
Πρώτος ο Αγγελικούσης
Σύμφωνα με τη λίστα του ναυλομεσιτικού οίκου “Intermodal” στην κορυφή της κατάταξης των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών με τον μεγαλύτερο υπό ναυπήγηση στόλο βρίσκεται η Anangel Shipping Enterprises του Γιάννη Αγγελικούση με 31 πλοία. Μάλιστα, ο ναυτιλιακός όμιλος Αγγελικούση ήταν εκείνος που έδωσε την πρώτη ελληνική παραγγελία για νέα πλοία το 2010 στα ναυπηγεία Daewoo της Κορέας.
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Danaos Shipping του Γιάννη Κούστα με παραγγελίες 27 πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με ορίζοντα παράδοσης μέχρι το 2012, τα οποία όλα είναι ήδη χρονοναυλωμένα.
Ακολουθούν η ελληνικών συμφερόντων εταιρεία Stamco Ship Management με 27 υπό ναυπήγηση πλοία και η Capital Maritime & Trading που ανήκει στον εφοπλιστή Ευάγγελο Μαρινάκη με παραγγελίες για την κατασκευή 24 πλοίων (δεξαμενόπλοια και φορτηγά μεταφοράς ξηρού φορτίου).
Στην πέμπτη θέση βρίσκεται η Enterprises Shipping & Trading του Ομίλου Ρέστη με 20 πλοία ξηρού φορτίου υπό ναυπήγηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από την λίστα απουσιάζουν η Αγγελική Φράγκου και ο Πήτερ Γεωργιόπουλος που αμφότεροι προχώρησαν πέρυσι στην ακύρωση των παραγγελιών που είχαν κάνει στο παρελθόν για ναυπηγήσεις πλοίων.
Από τα 760 συνολικά υπό ναυπήγηση πλοία που περιλαμβάνει το ελληνικό “orderbook”, τα 418 είναι φορτηγά μεταφοράς ξηρού φορτίου, χωρητικότητας 37,3 εκατ. τόνων, τα 231 είναι δεξαμενόπλοια χωρητικότητας 22,2 εκατ. τόνων, τα 45 είναι κοντέινερ χωρητικότητας 4,1 εκατ. τόνων, τα 23 είναι πλοία μεταφοράς υγραερίου χωρητικότητας 390 χιλιάδων τόνων και 6 επιβατηγά/οχηματαγωγά πλοία.
Τα 372 εξ αυτών έχει προγραμματισθεί να παραδοθούν τη φετινή χρονιά, ενώ βάσει του υπάρχοντος χρονοδιαγράμματος, 255 πλοία προβλέπεται να παραδοθούν το 2011, 117 πλοία το 2012, 12 το 2013 και 4 πλοία το 2014.
Μόνο δύο πλοία χτίζονται στην Ελλάδα
Από τα στατιστικά στοιχεία της “Intermodal” προκύπτει επίσης ότι τα κορεάτικα ναυπηγεία είναι τα αγαπημένα των Ελλήνων εφοπλιστών. Από το σύνολο των υπό ναυπήγηση πλοίων τα 369 χτίζονται σε ναυπηγεία της Κορέας και ακολουθούν τα κινέζικα ναυπηγεία με παραγγελίες για 329 πλοία. Στην τρίτη θέση με μεγάλη διαφορά από τις πρώτες δύο χώρες, είναι τα ιαπωνικά ναυπηγεία με παραγγελίες για την κατασκευή 19 πλοίων. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη λίστα με τις χώρες προέλευσης των ναυπηγείων που χτίζουν πλοία για λογαριασμό Ελλήνων εφοπλιστών, βρίσκεται και η Ελλάδα με μόλις 2 πλοία.
Λύση
Βέβαια, η εναλλακτική λύση υπάρχει και είναι μάλλον αυτονόητη: Τέλος στο δημόσιο δανεισμό και στη συνεχή χρέωση του κράτους – τέλος στα πολιτικά λάθη, τέλος στις δικαιολογίες και στις «παραλείψεις». Η Ελλάδα μπορεί να πάρει μόνη της τα «μέτρα εξυγίανσης» που θα της επέβαλλε είτε το ΔΝΤ, είτε το ΕΝΤ, χωρίς να καταφύγει σε νέο δανεισμό. Κατά την άποψη μας, δεν πρέπει να αναλάβει καμία καινούργια υποχρέωση, όσο και αν της κοστίσει κάτι τέτοιο. Αν μη τι άλλο, οφείλουν όλοι οι Έλληνες να «πολεμήσουν» μαζί, με στόχο να παραμείνουν ελεύθεροι Πολίτες - κυρίαρχοι του κράτους τους, μη υποτελείς σε κανέναν.
Η χώρα μας ευρίσκεται «πολλαπλά» στο επίκεντρο των εξελίξεων, λειτουργώντας επί πλέον σαν «πειραματόζωο» της Ευρωζώνης, ενώ απειλείται τα μέγιστα η εθνική της κυριαρχία - παρά τα όσα «καθησυχαστικά» μας «μεταφέρονται» καθημερινά. Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέξει ένα πείραμα χρεοκοπίας «εντός των συνόρων της» - αλλά ούτε να επιτρέψει την ανάμιξη του ΔΝΤ στα εσωτερικά της.
Οφείλουν λοιπόν να ευρεθούν άμεσα, με ελληνική πρωτοβουλία, βιώσιμες λύσεις (όπως ο εσωτερικός δανεισμός, η πώληση δημοσίων ομολόγων σε άλλες χώρες, οι νέες συμμαχίες, η παράταση πληρωμής χρεών που δεν μπορούν να εξοφληθούν εμπρόθεσμα – το Dubai χρησιμοποίησε πρόσφατα αυτήν την πρακτική), ενώ όλοι οι Έλληνες πρέπει πια να «αγρυπνούν» καθημερινά, έτσι ώστε να εμποδίσουν την εφαρμογή καταστροφικών «λύσεων» («τύπου» ΔΝΤ, ΕΝΤ κλπ).
Επίσης, θα πρέπει να ενημερώνονται πλέον σωστά και ολοκληρωμένα, έτσι ώστε να συνειδητοποιούν τη σοβαρότητα των εκάστοτε καταστάσεων, σταματώντας να αντιδρούν «παραδοσιακά» με απεργίες (για παράδειγμα, η συλλογή υπογραφών για δημοψηφίσματα θα ήταν μία νέα μέθοδος) και δημιουργώντας όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που θα εξυγιάνουν επιτέλους την Ελληνική Οικονομία.
Ασφαλώς, πριν από όλα είναι απαραίτητη η παραδειγματική τιμωρία όλων αυτών που οδήγησαν την Ελλάδα σε αυτήν την κατάσταση επειδή, εάν δεν αποκατασταθεί η Δικαιοσύνη στην κοινωνική ζωή, είναι αδύνατον να εξασφαλισθεί η συμμετοχή όλων των Πολιτών στις μεγάλες προσπάθειες και θυσίες που απαιτούνται, για να ξεφύγει η χώρα «άπαξ και δια παντός» από το τέλμα, μετατρέποντας τον κίνδυνο σε ευκαιρία.
Τελειώνοντας, η Δημοκρατία (η οποία απαιτεί συνειδητή και ολοκληρωμένη ενημέρωση), μέσα από την οποία και μόνο μπορεί να αναπτυχθεί η Ελλάδα, είναι αναμφίβολα ένα πάρα πολύ δύσκολο πολιτικό σύστημα - αφού στηρίζεται στην ελεύθερη βούληση και όχι στον καταναγκασμό. Είναι όμως το μοναδικό πολιτικό σύστημα που προάγει τον άνθρωπο, ενώ έχει την ιδιαιτερότητα, τη μοναδικότητα καλύτερα να απελευθερώνει όλα τα αποθέματα ενέργειας ενός λαού, έχοντας σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας χώρας με πρωτοφανείς δυνατότητες – κάτι που η Ελλάδα χρειάζεται σήμερα, όσο ίσως ποτέ άλλοτε στην Ιστορία της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ναυλομεσιτικού οίκου “Intermodal”, περισσότερες από 120 ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων, έχουν αυτή τη στιγμή υπό παραγγελία 760 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 65 εκατ. τόνων, με χρονικό ορίζοντα παραλαβής έως και το 2014.
Παρά τη μείωση του ελληνόκτητου στόλου σε σχέση με έναν χρόνο πριν, η «γαλανόλευκη» ναυτιλία διατηρεί την παγκόσμια πρωτιά με 3.396 πλοία, ενώ ο υπό ναυπήγηση στόλος ελληνικής διαχείρισης αντιπροσωπεύοντας περί το 10% του συνόλου των πλοίων που χτίζονται ανά τον κόσμο, «κλειδώνει» την πρώτη θέση που κατέχει σταθερά η Ελλάδα στο διεθνή ναυτιλιακό στίβο τις τρεις τελευταίες δεκαετίες.
Η κρίση βέβαια που έπληξε τη ναυτιλία ανάγκασε κάποιους εφοπλιστές που βρέθηκαν το Φθινόπωρο του 2008 με μεγάλο ναυπηγικό πρόγραμμα να προχωρήσουν σε ακυρώσεις παραγγελιών ή να επαναδιαπραγματευτούν αριθμό πλοίων και κόστος ναυπήγησης. Με εξαίρεση τον κλάδο των κοντέινερ που εξακολουθεί να δοκιμάζεται από τη διεθνή οικονομική ύφεση, οι υπόλοιποι κλάδοι των θαλάσσιων μεταφορών δείχνουν σημάδια ανάκαμψης. Τρανταχτή απόδειξη το γεγονός ότι οι Έλληνες εφοπλιστές μετά από μία πολύμηνη επενδυτική άπνοια μπήκαν και πάλι στο «χορό» των παραγγελιών για νέες ναυπηγήσεις πλοίων.
Πρώτος ο Αγγελικούσης
Σύμφωνα με τη λίστα του ναυλομεσιτικού οίκου “Intermodal” στην κορυφή της κατάταξης των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών με τον μεγαλύτερο υπό ναυπήγηση στόλο βρίσκεται η Anangel Shipping Enterprises του Γιάννη Αγγελικούση με 31 πλοία. Μάλιστα, ο ναυτιλιακός όμιλος Αγγελικούση ήταν εκείνος που έδωσε την πρώτη ελληνική παραγγελία για νέα πλοία το 2010 στα ναυπηγεία Daewoo της Κορέας.
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Danaos Shipping του Γιάννη Κούστα με παραγγελίες 27 πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με ορίζοντα παράδοσης μέχρι το 2012, τα οποία όλα είναι ήδη χρονοναυλωμένα.
Ακολουθούν η ελληνικών συμφερόντων εταιρεία Stamco Ship Management με 27 υπό ναυπήγηση πλοία και η Capital Maritime & Trading που ανήκει στον εφοπλιστή Ευάγγελο Μαρινάκη με παραγγελίες για την κατασκευή 24 πλοίων (δεξαμενόπλοια και φορτηγά μεταφοράς ξηρού φορτίου).
Στην πέμπτη θέση βρίσκεται η Enterprises Shipping & Trading του Ομίλου Ρέστη με 20 πλοία ξηρού φορτίου υπό ναυπήγηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από την λίστα απουσιάζουν η Αγγελική Φράγκου και ο Πήτερ Γεωργιόπουλος που αμφότεροι προχώρησαν πέρυσι στην ακύρωση των παραγγελιών που είχαν κάνει στο παρελθόν για ναυπηγήσεις πλοίων.
Από τα 760 συνολικά υπό ναυπήγηση πλοία που περιλαμβάνει το ελληνικό “orderbook”, τα 418 είναι φορτηγά μεταφοράς ξηρού φορτίου, χωρητικότητας 37,3 εκατ. τόνων, τα 231 είναι δεξαμενόπλοια χωρητικότητας 22,2 εκατ. τόνων, τα 45 είναι κοντέινερ χωρητικότητας 4,1 εκατ. τόνων, τα 23 είναι πλοία μεταφοράς υγραερίου χωρητικότητας 390 χιλιάδων τόνων και 6 επιβατηγά/οχηματαγωγά πλοία.
Τα 372 εξ αυτών έχει προγραμματισθεί να παραδοθούν τη φετινή χρονιά, ενώ βάσει του υπάρχοντος χρονοδιαγράμματος, 255 πλοία προβλέπεται να παραδοθούν το 2011, 117 πλοία το 2012, 12 το 2013 και 4 πλοία το 2014.
Μόνο δύο πλοία χτίζονται στην Ελλάδα
Από τα στατιστικά στοιχεία της “Intermodal” προκύπτει επίσης ότι τα κορεάτικα ναυπηγεία είναι τα αγαπημένα των Ελλήνων εφοπλιστών. Από το σύνολο των υπό ναυπήγηση πλοίων τα 369 χτίζονται σε ναυπηγεία της Κορέας και ακολουθούν τα κινέζικα ναυπηγεία με παραγγελίες για 329 πλοία. Στην τρίτη θέση με μεγάλη διαφορά από τις πρώτες δύο χώρες, είναι τα ιαπωνικά ναυπηγεία με παραγγελίες για την κατασκευή 19 πλοίων. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη λίστα με τις χώρες προέλευσης των ναυπηγείων που χτίζουν πλοία για λογαριασμό Ελλήνων εφοπλιστών, βρίσκεται και η Ελλάδα με μόλις 2 πλοία.
Τρίτη 9 Μαρτίου 2010
Υπέρβαση Εξουσίας:
Ένα κοινωνικοπολιτικό βιβλίο-θρίλερ, μία συγκλονιστική ιστορία στην καρδιά της Ευρώπης, βασισμένη σε αληθινά γεγονότα
Μία μεγάλη εταιρεία εισαγωγής και διανομής Ελληνικών προϊόντων σε πάνω από 5.000 εστιάτορες και πολλές αλυσίδες λιανικής, με υποκαταστήματα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Γερμανίας, καταγγέλλεται από το μεγαλύτερο γερμανό ανταγωνιστή της στην Εφορία.
Η εταιρεία μπαίνει στο στόχαστρο της Οικονομικής Αστυνομίας (ΣΔΟΕ) της χώρας, με αποτέλεσμα την κινητοποίηση ενός τεράστιου μηχανισμού άνω των 100 εφοριακών και εισαγγελέων. Την ίδια ημέρα και ώρα ολόκληρος αυτός ο μηχανισμός οργανώνει μία πραγματική εισβολή, μία συντονισμένη επιχείρηση έρευνας όλων των εγκαταστάσεων, των ιδιωτικών χώρων του ιδιοκτήτη, των στελεχών και των συνεργατών του σε όλη τη Γερμανία.
Με δεδομένο ότι η απλή υποψία φοροδιαφυγής στη Γερμανία επιτρέπει στην Οικονομική Αστυνομία τη νόμιμη εισβολή στους ιδιωτικούς χώρους μετά τις 4 το πρωί, την έρευνα των χώρων, την ανάκριση και την προφυλάκιση των υπόπτων (σύμφωνα με το Focus Online 27.02.08), ο τρόμος κυριαρχεί παντού. Τα πάντα ερευνώνται εξονυχιστικά, διενεργούνται ανακρίσεις και κατάσχονται όλα τα έγγραφα και οι Υπολογιστές της εταιρείας, τα οποία μεταφέρονται αργά το βράδυ με μεγάλα φορτηγά στα γραφεία της Οικονομικής Αστυνομίας.
Ένα στέλεχος της εταιρείας τρελαίνεται από την πίεση που ασκείται επάνω του, ένα άλλο οδηγείται από αστυνομικούς στην εισαγγελία, όλοι κατατρομοκρατούνται για να ομολογήσουν αυτά που θέλουν να τους επιβάλλουν οι θύτες τους. Όμως, οι έρευνες, οι ανακρίσεις και τα στοιχεία δεν δικαιολογούν όλως παραδόξως την προφυλάκιση κανενός.
Διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία Ελευθερουδάκης, Παπασωτηρίου, Ιανός κ.α., καθώς επίσης
από τις εκδόσεις ΟΝΕ:
Αντικείμενο της επιδρομής είναι η προσπάθεια εύρεσης αποδεικτικών στοιχείων εναντίον του Έλληνα ιδιοκτήτη, τα οποία να στηρίζουν την πρωτοφανή κατηγορία της «Ηθικής αυτουργίας σε συνεργία για φοροδιαφυγή». Τυχόν επαλήθευση αυτής της κατηγορίας θα σήμαινε αυτόματα την υποχρέωση του να καταβάλλει αυτός όλα τα ποσά της ενδεχόμενης φοροδιαφυγής των περίπου 5.000 επαγγελματιών πελατών του – άνω των 80 εκ. € σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ένα τεράστιο ποσόν για το 1993. Στα πλαίσια της συλλογικής ευθύνης που θεωρείται δεδομένη από τους διώκτες του επιχειρηματία, γίνεται προσπάθεια ενοχοποίησης ακόμη και της συζύγου του.
Η πρώτη εισβολή, καθοδηγούμενη από τον νεαρό και φιλόδοξο αρχηγό της Οικονομικής Αστυνομίας του Αμβούργου, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Δεν καλύφθηκαν επομένως τα έξοδα της τεράστιας αυτής κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού, η οποία συνέβαινε για πρώτη φορά στη χώρα. Ο μέχρι τότε επιτυχημένος αρχηγός βρέθηκε να διακινδυνεύει σοβαρά τη θέση του, αφού η Υπηρεσία του πρέπει πάντα να κερδίζει, όταν τοποθετεί τον οποιονδήποτε στο στόχαστρο της και κινητοποιεί τον κοστοβόρο μηχανισμό της.
Ακολουθούν επιδρομές στους πελάτες της εταιρείας σε διάφορες πόλεις. Μέσα σε ένα και μόνο πρωινό, επίλεκτα «συνεργεία» της ΣΔΟΕ σηκώνουν από το κρεβάτι ένα μεγάλο αριθμό εστιατόρων του Αμβούργου - κάποιος αργότερα αυτοκτονεί. Ο νεαρός αρχηγός της ΣΔΟΕ ψάχνει απεγνωσμένα στοιχεία και αρχίζει να αυτονομείται επικίνδυνα, οδηγώντας την ομάδα του στα όρια της νομιμότητας. Χρησιμοποιεί απίστευτες μεθοδεύσεις, δωροδοκώντας φανερά ακόμη και τους πελάτες της εταιρείας που θεωρεί ότι φοροδιαφεύγουν, προσφέροντας «άφεση αμαρτιών» με σκοπό να καταθέσουν εναντίον του Χάρη Βεντούρη, του ιδιοκτήτη της εταιρείας.
Ένας και μόνο Τούρκος πελάτης καταθέτει πολύ αργότερα, απαλλάσσεται από την κατηγορία της φοροδιαφυγής που τον βαραίνει και εγκαταλείπει τη χώρα. Ο νεαρός αρχηγός εισβάλλει για δεύτερη φορά στους χώρους της Ελληνικής εταιρείας, συλλαμβάνοντας και φυλακίζοντας δύο απλούς υπαλλήλους της. Ο ιδιοκτήτης όμως δεν βρίσκεται εκεί, δεν μπορεί να τον προφυλακίσει και να μεθοδεύσει έτσι την ομολογία που απαιτεί η ΣΔΟΕ. Έχει κάνει το μοιραίο λάθος – έχει ενεργήσει χωρίς να έχει βεβαιωθεί για την παρουσία του θύματος του.
Ο ζηλόφθονος και αυτονομημένος υπάλληλος της Εξουσίας νοιώθει το έδαφος να καταρρέει κάτω από τα πόδια του. Στην απελπισία του εγκαταλείπει ακόμη και τα τελευταία όρια της νομιμότητας, μπαίνοντας κρυφά τη νύχτα στο σπίτι του ιδιοκτήτη, αφού διέρρηξε την πόρτα του υπογείου, χωρίς να έχει το απαιτούμενο ένταλμα. Ψάχνει όλη τη νύχτα απελπισμένος για να βρει τα στοιχεία εκείνα που θα τον βοηθήσουν να ξαναβρεί την εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να ικανοποιήσουν τη ζηλοφθονία του και να αιτιολογήσουν την τεράστια, κοστοβόρα και μακρόχρονη κινητοποίηση του πανίσχυρου κρατικού μηχανισμού της γερμανικής ΣΔΟΕ.
Υπερβαίνει κατά πολύ την εξουσία που του παρέχει το Κράτος Δικαίου, θυσιάζοντας τα πάντα στο βωμό της προσωπικής του φιλοδοξίας. Είναι σίγουρος ότι υπάρχουν στοιχεία, ότι υπάρχουν κρυφοί λογαριασμοί καταθέσεων σε χώρες του εξωτερικού, ότι το θύμα του παρανομεί. Άλλωστε ο ίδιος πιστεύει ότι όλοι είναι ένοχοι μέχρι αποδείξεως του εναντίου, ότι είναι αδύνατον να υπάρχει φορολογικά η έννοια αθώος, αφού όλοι οι πολίτες είναι «αξιωματικά» ένοχοι απέναντι στη συγκεκριμένη Υπηρεσία του κράτους.
Στο τέταρτο και τελευταίο μέρος του βιβλίου η ένταση και η αγωνία κορυφώνονται, καθώς το «παιχνίδι» των δύο «θέσει» αντιπάλων εξελίσσεται με καταιγιστικούς ρυθμούς. Στην Αθήνα, στο Αμβούργο και στη Ζυρίχη, τα πιόνια και οι φιγούρες παίρνουν την τελική τους θέση στο σκάκι της ζωής, με τις παράλληλες και πολλαπλές ενέργειες των συμμετεχόντων να οδηγούν στην τελική, στην αναπόφευκτη σύγκρουση.
Σήμερα, 15 χρόνια μετά, ακόμη και ο γνωστός γερμανός πρωταθλητής της Φόρμουλα 1 Michael Schumacher, ο οποίος εγκατέλειψε τρομαγμένος τη Γερμανία και ζει πλέον στην Ελβετία, λέει σε κάποια πρόσφατη συνέντευξη του, (Spiegel 18.02.08): «Στην πατρίδα ήμουν δυστυχώς υποχρεωμένος να πληρώνω συνεχώς μία στρατιά δικηγόρων, για να μην καταλήξω κάποιο πρωί στη φυλακή».
Εννοεί προφανώς τις προσπάθειες κάποιων «Κυνηγών Κεφαλών» της Γερμανικής Γραφειοκρατικής Εξουσίας οι οποίοι, ακολουθώντας την οσμή των χρημάτων του, προσπαθούν να ικανοποιήσουν τις δικές τους προσωπικές φιλοδοξίες, αμβλύνοντας ταυτόχρονα τα συναισθήματα του φθόνου και της ζήλειας που διακατέχουν τις σκοτεινές τους ψυχές.
Πρόκειται για κάποιους ανθρώπους που, δυστυχώς για τους ίδιους, ποτέ δεν ξεχνούν. Επανέρχονται ακόμη και αν περάσουν δεκαετίες, σαν τον εγκληματία που επιστρέφει πάντοτε στον τόπο του εγκλήματος, υποκινούμενος από τα συναισθήματα ενοχής που τον βαραίνουν. Τέλος, χρησιμοποιούν ασύστολα το διασυρμό για να προετοιμάσουν και να αιτιολογήσουν τις απίστευτες μεθοδεύσεις τους, ενώ έχουν κυριολεκτικά σαν «θρησκεία» τους τα χρήματα που πρέπει να εξασφαλίσουν για την Υπηρεσία τους προς όφελος της καριέρας τους – απολύτως τίποτα άλλο.
Μία μεγάλη εταιρεία εισαγωγής και διανομής Ελληνικών προϊόντων σε πάνω από 5.000 εστιάτορες και πολλές αλυσίδες λιανικής, με υποκαταστήματα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Γερμανίας, καταγγέλλεται από το μεγαλύτερο γερμανό ανταγωνιστή της στην Εφορία.
Η εταιρεία μπαίνει στο στόχαστρο της Οικονομικής Αστυνομίας (ΣΔΟΕ) της χώρας, με αποτέλεσμα την κινητοποίηση ενός τεράστιου μηχανισμού άνω των 100 εφοριακών και εισαγγελέων. Την ίδια ημέρα και ώρα ολόκληρος αυτός ο μηχανισμός οργανώνει μία πραγματική εισβολή, μία συντονισμένη επιχείρηση έρευνας όλων των εγκαταστάσεων, των ιδιωτικών χώρων του ιδιοκτήτη, των στελεχών και των συνεργατών του σε όλη τη Γερμανία.
Με δεδομένο ότι η απλή υποψία φοροδιαφυγής στη Γερμανία επιτρέπει στην Οικονομική Αστυνομία τη νόμιμη εισβολή στους ιδιωτικούς χώρους μετά τις 4 το πρωί, την έρευνα των χώρων, την ανάκριση και την προφυλάκιση των υπόπτων (σύμφωνα με το Focus Online 27.02.08), ο τρόμος κυριαρχεί παντού. Τα πάντα ερευνώνται εξονυχιστικά, διενεργούνται ανακρίσεις και κατάσχονται όλα τα έγγραφα και οι Υπολογιστές της εταιρείας, τα οποία μεταφέρονται αργά το βράδυ με μεγάλα φορτηγά στα γραφεία της Οικονομικής Αστυνομίας.
Ένα στέλεχος της εταιρείας τρελαίνεται από την πίεση που ασκείται επάνω του, ένα άλλο οδηγείται από αστυνομικούς στην εισαγγελία, όλοι κατατρομοκρατούνται για να ομολογήσουν αυτά που θέλουν να τους επιβάλλουν οι θύτες τους. Όμως, οι έρευνες, οι ανακρίσεις και τα στοιχεία δεν δικαιολογούν όλως παραδόξως την προφυλάκιση κανενός.
Διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία Ελευθερουδάκης, Παπασωτηρίου, Ιανός κ.α., καθώς επίσης
από τις εκδόσεις ΟΝΕ:
Αντικείμενο της επιδρομής είναι η προσπάθεια εύρεσης αποδεικτικών στοιχείων εναντίον του Έλληνα ιδιοκτήτη, τα οποία να στηρίζουν την πρωτοφανή κατηγορία της «Ηθικής αυτουργίας σε συνεργία για φοροδιαφυγή». Τυχόν επαλήθευση αυτής της κατηγορίας θα σήμαινε αυτόματα την υποχρέωση του να καταβάλλει αυτός όλα τα ποσά της ενδεχόμενης φοροδιαφυγής των περίπου 5.000 επαγγελματιών πελατών του – άνω των 80 εκ. € σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ένα τεράστιο ποσόν για το 1993. Στα πλαίσια της συλλογικής ευθύνης που θεωρείται δεδομένη από τους διώκτες του επιχειρηματία, γίνεται προσπάθεια ενοχοποίησης ακόμη και της συζύγου του.
Η πρώτη εισβολή, καθοδηγούμενη από τον νεαρό και φιλόδοξο αρχηγό της Οικονομικής Αστυνομίας του Αμβούργου, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Δεν καλύφθηκαν επομένως τα έξοδα της τεράστιας αυτής κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού, η οποία συνέβαινε για πρώτη φορά στη χώρα. Ο μέχρι τότε επιτυχημένος αρχηγός βρέθηκε να διακινδυνεύει σοβαρά τη θέση του, αφού η Υπηρεσία του πρέπει πάντα να κερδίζει, όταν τοποθετεί τον οποιονδήποτε στο στόχαστρο της και κινητοποιεί τον κοστοβόρο μηχανισμό της.
Ακολουθούν επιδρομές στους πελάτες της εταιρείας σε διάφορες πόλεις. Μέσα σε ένα και μόνο πρωινό, επίλεκτα «συνεργεία» της ΣΔΟΕ σηκώνουν από το κρεβάτι ένα μεγάλο αριθμό εστιατόρων του Αμβούργου - κάποιος αργότερα αυτοκτονεί. Ο νεαρός αρχηγός της ΣΔΟΕ ψάχνει απεγνωσμένα στοιχεία και αρχίζει να αυτονομείται επικίνδυνα, οδηγώντας την ομάδα του στα όρια της νομιμότητας. Χρησιμοποιεί απίστευτες μεθοδεύσεις, δωροδοκώντας φανερά ακόμη και τους πελάτες της εταιρείας που θεωρεί ότι φοροδιαφεύγουν, προσφέροντας «άφεση αμαρτιών» με σκοπό να καταθέσουν εναντίον του Χάρη Βεντούρη, του ιδιοκτήτη της εταιρείας.
Ένας και μόνο Τούρκος πελάτης καταθέτει πολύ αργότερα, απαλλάσσεται από την κατηγορία της φοροδιαφυγής που τον βαραίνει και εγκαταλείπει τη χώρα. Ο νεαρός αρχηγός εισβάλλει για δεύτερη φορά στους χώρους της Ελληνικής εταιρείας, συλλαμβάνοντας και φυλακίζοντας δύο απλούς υπαλλήλους της. Ο ιδιοκτήτης όμως δεν βρίσκεται εκεί, δεν μπορεί να τον προφυλακίσει και να μεθοδεύσει έτσι την ομολογία που απαιτεί η ΣΔΟΕ. Έχει κάνει το μοιραίο λάθος – έχει ενεργήσει χωρίς να έχει βεβαιωθεί για την παρουσία του θύματος του.
Ο ζηλόφθονος και αυτονομημένος υπάλληλος της Εξουσίας νοιώθει το έδαφος να καταρρέει κάτω από τα πόδια του. Στην απελπισία του εγκαταλείπει ακόμη και τα τελευταία όρια της νομιμότητας, μπαίνοντας κρυφά τη νύχτα στο σπίτι του ιδιοκτήτη, αφού διέρρηξε την πόρτα του υπογείου, χωρίς να έχει το απαιτούμενο ένταλμα. Ψάχνει όλη τη νύχτα απελπισμένος για να βρει τα στοιχεία εκείνα που θα τον βοηθήσουν να ξαναβρεί την εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να ικανοποιήσουν τη ζηλοφθονία του και να αιτιολογήσουν την τεράστια, κοστοβόρα και μακρόχρονη κινητοποίηση του πανίσχυρου κρατικού μηχανισμού της γερμανικής ΣΔΟΕ.
Υπερβαίνει κατά πολύ την εξουσία που του παρέχει το Κράτος Δικαίου, θυσιάζοντας τα πάντα στο βωμό της προσωπικής του φιλοδοξίας. Είναι σίγουρος ότι υπάρχουν στοιχεία, ότι υπάρχουν κρυφοί λογαριασμοί καταθέσεων σε χώρες του εξωτερικού, ότι το θύμα του παρανομεί. Άλλωστε ο ίδιος πιστεύει ότι όλοι είναι ένοχοι μέχρι αποδείξεως του εναντίου, ότι είναι αδύνατον να υπάρχει φορολογικά η έννοια αθώος, αφού όλοι οι πολίτες είναι «αξιωματικά» ένοχοι απέναντι στη συγκεκριμένη Υπηρεσία του κράτους.
Στο τέταρτο και τελευταίο μέρος του βιβλίου η ένταση και η αγωνία κορυφώνονται, καθώς το «παιχνίδι» των δύο «θέσει» αντιπάλων εξελίσσεται με καταιγιστικούς ρυθμούς. Στην Αθήνα, στο Αμβούργο και στη Ζυρίχη, τα πιόνια και οι φιγούρες παίρνουν την τελική τους θέση στο σκάκι της ζωής, με τις παράλληλες και πολλαπλές ενέργειες των συμμετεχόντων να οδηγούν στην τελική, στην αναπόφευκτη σύγκρουση.
Σήμερα, 15 χρόνια μετά, ακόμη και ο γνωστός γερμανός πρωταθλητής της Φόρμουλα 1 Michael Schumacher, ο οποίος εγκατέλειψε τρομαγμένος τη Γερμανία και ζει πλέον στην Ελβετία, λέει σε κάποια πρόσφατη συνέντευξη του, (Spiegel 18.02.08): «Στην πατρίδα ήμουν δυστυχώς υποχρεωμένος να πληρώνω συνεχώς μία στρατιά δικηγόρων, για να μην καταλήξω κάποιο πρωί στη φυλακή».
Εννοεί προφανώς τις προσπάθειες κάποιων «Κυνηγών Κεφαλών» της Γερμανικής Γραφειοκρατικής Εξουσίας οι οποίοι, ακολουθώντας την οσμή των χρημάτων του, προσπαθούν να ικανοποιήσουν τις δικές τους προσωπικές φιλοδοξίες, αμβλύνοντας ταυτόχρονα τα συναισθήματα του φθόνου και της ζήλειας που διακατέχουν τις σκοτεινές τους ψυχές.
Πρόκειται για κάποιους ανθρώπους που, δυστυχώς για τους ίδιους, ποτέ δεν ξεχνούν. Επανέρχονται ακόμη και αν περάσουν δεκαετίες, σαν τον εγκληματία που επιστρέφει πάντοτε στον τόπο του εγκλήματος, υποκινούμενος από τα συναισθήματα ενοχής που τον βαραίνουν. Τέλος, χρησιμοποιούν ασύστολα το διασυρμό για να προετοιμάσουν και να αιτιολογήσουν τις απίστευτες μεθοδεύσεις τους, ενώ έχουν κυριολεκτικά σαν «θρησκεία» τους τα χρήματα που πρέπει να εξασφαλίσουν για την Υπηρεσία τους προς όφελος της καριέρας τους – απολύτως τίποτα άλλο.
Δευτέρα 1 Μαρτίου 2010
Η Ευρώπη έχασε την πυξίδα της;
Όσοι Παγκόσμιοι πόλεμοι έγιναν στην γη είχαν ως αιτία την δύναμη, το χρήμα, την δόξα, και την επικράτηση ενός λαού έναντι των άλλων. Σήμερα έχουμε σε εξέλιξη τον Α! Παγκόσμιο Οικονομικό Πόλεμο. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα τον εξελίξετε στον Γ! Παγκόσμιο Πόλεμο
<< Όταν εκλείψει η αγάπη και η προσευχή από της γής τότε ο κόσμος θα απωλεσθή εν τω πυρί της γενικής συρράξεως
Άγιος Σιλουανός
Η δημιουργία μίας αποτελεσματικής διακρατικής ένωσης οφείλει να ακολουθεί μία συγκεκριμένη πορεία, η οποία να την οδηγεί μεθοδικά από την αρχή έως το τέλος. Εάν τα βήματα που τυχόν επιλεχθούν δεν είναι «ορθολογικά», είναι εμφανές ότι συνοδεύονται από δυσανάλογους κινδύνους και απειλές, οι οποίες πολύ δύσκολα μπορούν να «αναχαιτισθούν» με επιτυχία. Στην περίπτωση τώρα που το σημερινό, «αιμοβόρο» Κεφάλαιο τις εντοπίσει, πόσο μάλλον εάν στοιχηματίσει στην αδυναμία αντιμετώπισης τους, διαπιστώνοντας ότι η ευκαιρία είναι πολλαπλάσια του κινδύνου, επιταχύνεται σε τέτοιο βαθμό η «αποσύνθεση» που είναι πλέον αδύνατον να αποφευχθεί.
Όσον αφορά την Ευρωζώνη, την πρώτη ουσιαστικά διακρατική ένωση ελευθέρων κρατών, φαίνεται ότι αδυνατεί να ανταπεξέλθει - πόσο μάλλον να αμυνθεί απέναντι στον μονοπωλιακό καπιταλισμό των Η.Π.Α. ή στον απολυταρχικό καπιταλισμό της Κίνας.
Αναμφίβολα, το σημαντικότερο, «σφάλμα» της Ευρωζώνης είναι η έλλειψη συνοχής και αλληλεγγύης των κρατών που την συναποτελούν, γεγονός που διαπιστώθηκε μετά το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Έχοντας αυτήν την άποψη, θεωρούμε ότι εάν δεν επιλυθεί άμεσα το πρόβλημα της χώρας μας, θα καταρρεύσει μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ολόκληρο το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα. Ο μεγαλύτερος χαμένος ενός τέτοιου ενδεχομένου δεν θα είναι η Ελλάδα, όπως ίσως φαίνεται εξωτερικά αλλά, κυρίως, τα δύο μεγάλα «θωρηκτά» της Ευρωζώνης: η Γερμανία και η Γαλλία.
Εμείς τουλάχιστον θεωρούμε ότι η χώρα μας έχει τα λιγότερα οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης. Χωρίς κάτι τέτοιο να σημαίνει ότι είναι «αμελητέα», έχουμε την τεκμηριωμένη άποψη πως είναι απολύτως «επιλύσημα», κυρίως επειδή εντοπίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην κακή λειτουργία του δημοσίου τομέα της – με τον ιδιωτικό τομέα να έχει σχετικά ελάχιστα προβλήματα. Η Ελλάδα δεν έχει (ακόμη) τραπεζικό πρόβλημα, οι τιμές των ακινήτων δεν είναι σε καμία απολύτως περίπτωση υπερβολικές, τα νοικοκυριά δεν είναι υπερχρεωμένα και η απασχόληση δεν έχει πληγεί σε μεγάλο βαθμό – πάντοτε συγκριτικά με τις άλλες «δυτικές» χώρες.
Το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας μας δεν είναι το τεράστιο δημόσιο χρέος ή το έλλειμμα, επειδή το πρώτο θα μπορούσε να αναχρηματοδοτηθεί υπό ομαλές συνθήκες, ενώ το δεύτερο να καταπολεμηθεί πολύ εύκολα, αφού υφίστανται πολύ μεγάλα περιθώρια μείωσης του. Ο περιορισμός της κρατικής σπατάλης, η μείωση των υπολοίπων δαπανών του δημοσίου, η ελαχιστοποίηση των δημοσίων έργων, καθώς επίσης ο μηδενισμός των εξοπλιστικών προγραμμάτων, θα μπορούσαν όχι μόνο να εξισορροπήσουν το έλλειμμα, αλλά ακόμη και να το μετατρέψουν σε πλεόνασμα, λειτουργώντας «αφαιρετικά» στο χρέος.
Εάν δε όλα αυτά τα «μέτρα» συνδυάζονταν με την αύξηση των εξαγωγών μας, οι οποίες έτσι θα λειτουργούσαν εξισορροπητικά στη μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης που θα «προκαλούσε» η εξοικονόμηση πόρων, τότε το ΑΕΠ μας θα παρέμενε τουλάχιστον σταθερό - με εξαιρετικά ευεργετικά αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας μας.
Εάν δηλαδή οι τόκοι που πληρώνει το δημόσιο για τα δάνεια του ξεπερνούν το 33% των εσόδων του, η κατάσταση του θεωρείται κρίσιμη – πλησιάζει επικίνδυνα τη χρεοκοπία, όταν ξεπερνούν το 40%. Η Ελλάδα πληρώνει σήμερα ετήσιους τόκους 12 δις €, έχοντας συνολικά έσοδα (προϋπολογισμός 2010) περί τα 53 δις €. Επομένως, το ποσοστό των τόκων σε σχέση με τα έσοδα της είναι 22,64% - πολύ λιγότερο από το κρίσιμο 33%.
Βέβαια, εάν υποθέσουμε ότι για το σύνολο του χρέους της η Ελλάδα θα πληρώνει 6%, με βάση το επιτόκιο που «εκβιάζουν» σήμερα οι κερδοσκόποι, τότε οι τόκοι θα ανερχόταν θεωρητικά στα 18 δις € (με δημόσιο χρέος 300 δις €) - οπότε στο 33,96% των εσόδων. Φυσικά κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μετά από αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, αφού η συνολική «αναχρηματοδότηση» του υφιστάμενου χρέους απαιτεί την πάροδο αρκετών ετών (με τα χρεολύσια στα 30 δις € και με νέο χρέος ανάλογο του μελλοντικού ελλείμματος, ήτοι περί τα 20 δις €, θα διαρκούσε κάπου πέντε χρόνια).
Επομένως, ο «φυσιολογικός» κίνδυνος χρεοκοπίας δεν αφορά σε καμία περίπτωση το άμεσο μέλλον – επίσης, δεν θα ήταν αποτέλεσμα μόνο του ύψους των δημοσίων χρεών, ακόμη και αν το επιτόκιο διαμορφωνόταν στο 6%. Πόσο μάλλον όταν το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας (ιδιωτικό και δημόσιο) είναι πολύ χαμηλότερο από πολλές άλλες χώρες – γεγονός που αποδεικνύει ότι ο ιδιωτικός τομέας της χώρας, τα νοικοκυριά δηλαδή και οι επιχειρήσεις, όχι μόνο δεν είναι πολύ χρεωμένος, αλλά μάλλον αρκετά υγιής. Όσον αφορά δε τη φορολογία, η οποία υπολείπεται κατά 5% της Γερμανίας (σε σχέση με το ΑΕΠ), θεωρούμε ότι είναι ανάλογη, αν όχι πολύ υψηλότερη, της περιορισμένης ανταποδοτικότητας του Ελληνικού δημοσίου (παιδεία, ιατρική περίθαλψη), συγκριτικά με το Γερμανικό.
Στον πίνακα που ακολουθεί, αναγράφονται τα εξωτερικά χρέη (2007 σε $) μερικών επιλεγμένων Ευρωπαϊκών χωρών. Στην τελευταία στήλη, αναφέρεται η σχέση μεταξύ ΑΕΠ και εξωτερικού χρέους, από την οποία διαπιστώνεται τόσο το τεράστιο πρόβλημα της Μεγάλης Βρετανίας, όσο και μία από τις «ιδιαιτερότητες» της χώρας μας – το χαμηλότερο «άνοιγμα» της δηλαδή στο εξωτερικό:
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εξωτερικό χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ
ΧΩΡΕΣ Α.Ε.Π.* ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΕΞ. ΧΡΕΟΣ/ΑΕΠ
Γερμανία 3,024 τρις 4,489 τρις 1,48
Μ. Βρετανία 2,472 τρις 10,45 τρις 4,22
Ολλανδία 644,4 δις 2,28 τρις 3,53
Αυστρία 328,4 δις 752,5 δις 2,29
Δανία 268,8 δις 492,6 δις 1,83
Ελλάδα 237,9 δις 371,5 δις 1,56
* 2007 σε δις $ , f.o.b. Πληροφορίες: ip Πίνακας : (σε $)
Συνεχίζοντας, το σημαντικότερο πρόβλημα της Ελλάδας είναι η εξασφάλιση της βραχυπρόθεσμα απαιτούμενης ρευστότητας, με την οποία θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν τόσο οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις των δανείων της, όσο και κάποια μέτρα στήριξης της Οικονομίας της - έως ότου αποδώσουν οι προσπάθειες μείωσης του ελλείμματος της. Δυστυχώς, η έλλειψη αλληλεγγύης που επέδειξαν οι «εταίροι» της, όχι μόνο επιδείνωσε τα μέγιστα τις δυνατότητες δανεισμού της αλλά, κατά πολύ χειρότερα, την κατέστησαν στόχο:
(α) των διεθνών κερδοσκόπων, οι οποίοι θεώρησαν ότι ανακάλυψαν μία τεράστια ευκαιρία αύξησης των εσόδων τους και
(β) του Αγγλοσαξονικού καπιταλιστικού «μοντέλου», το οποίο βρήκε την κατάλληλη ευκαιρία να επιλύσει τα εσωτερικά προβλήματα της Οικονομίας του, μέσω μίας εκτεταμένης και συντονισμένης, μίας μαζικής καλύτερα επίθεσης εναντίον της ζώνης του Ευρώ - αφού η Κίνα αποτελεί όχι μόνο το μελλοντικό «Ελντοράντο» του Κεφαλαίου, αλλά και έναν εξαιρετικά πιο ισχυρό αντίπαλο, κυρίως λόγω της συνοχής και του απολυταρχικά καπιταλιστικού συστήματος της.
Έτσι λοιπόν η Ελλάδα κινδυνεύει να χρεοκοπήσει κυρίως από τη μαζική επίθεση των διεθνών κερδοσκόπων, παρά από τα οικονομικά της προβλήματα - στην επίθεση δε αυτή συμμετέχουν παραδόξως όλες εκείνες οι τράπεζες, οι οποίες αγόραζαν στο παρελθόν τα ομόλογα της. Σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές, περί τα 12 μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα, μεταξύ των οποίων η Goldman Sachs, η JP Morgan, η Credit Suisse, η UBS, η Societe Generale, η BNP Paribas και η Deutsche Bank, αγοράζουν μαζικά CDS – δηλαδή, ασφάλιστρα κινδύνου για την περίπτωση που η Ελλάδα δεν θα μπορεί να εξοφλήσει τα χρέη της και θα χρεοκοπήσει. Λόγω των μαζικών αυτών αγορών, οι τιμές των συγκεκριμένων CDS εκτοξεύονται στα ύψη, αφού η ασφάλεια ύψους 10 εκ. € ελληνικών χρεών αυξήθηκε κατά 100.000 € μέσα σε ένα μήνα (από τον Ιανουάριο στο Φεβρουάριο).
«Στην περίπτωση μίας χρεοκοπίας», σύμφωνα με την UniCredit, «κερδίζουν εκείνοι οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους τα συγκεκριμένα CDS. Είναι κάτι ανάλογο με το να αγοράζει κάποιος μία ασφάλεια πυροπροστασίας για το σπίτι του γείτονα του. Στην περίπτωση αυτή έχει κάθε λόγο, αποτελεί δηλαδή κίνητρο, να κάψει το σπίτι του γείτονα του για να εισπράξει τα ασφάλιστρα».
Στον πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται οι δέκα χώρες, οι τράπεζες των οποίων διαθέτουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου
ΧΩΡΑ Ομόλογα σε εκ. δολάρια
Γαλλία 75.452
Ελβετία 63.966
Γερμανία 43.236
Η.Π.Α. 16.411
Μ. Βρετανία 12.342
Ολλανδία 11.849
Πορτογαλία 10.317
Ιρλανδία 8.506
Ιαπωνία 8.447
Ιταλία 8.381
Υπόλοιπες χώρες 43.693
Γενικό σύνολο 302.600
Πηγή: Αναφορά τρίτου τετραμήνου 2009 της διεθνούς τράπεζας
‘Όπως διαπιστώνουμε από τον πίνακα, οι κυριότεροι δανειστές της Ελλάδας είναι ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα. Μία ενδεχόμενη χρεοκοπία της λοιπόν, θα ήταν εξαιρετικά ακριβή για όλες τις υπόλοιπες χώρες, ενώ αναδεικνύει το γενικότερο πρόβλημα που θα προκαλούσε στην Ευρωζώνη, η οποία ουσιαστικά λειτουργεί με τον κανόνα των «συγκοινωνούντων δοχείων». Για παράδειγμα, η γερμανική Hypo Real Estate, στην οποία συμμετέχει το κράτος μετά τα πακέτα διάσωσης της, έχει στην ιδιοκτησία της ελληνικά ομόλογα αξίας 9,1 δις €, η Commerzbank, στην οποία επίσης συμμετέχει το γερμανικό δημόσιο 4,6 δις €, η τοπική LBBW 2,7 δις € και η BayernLB 1,5 δις €.
Ο κίνδυνος λοιπόν για τις τράπεζες και, μέσω αυτών, για τα κράτη, είναι κάθε άλλο παρά αμελητέος – πόσο μάλλον από το «domino effect» που θα προκαλούσε η κατάρρευση μίας χώρας της Ευρωζώνης, αφού αμέσως μετά η επίθεση των κερδοσκόπων θα κατευθυνόταν στην επόμενη. Όσον αφορά δε τα σενάρια εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, έστω «προσωρινά», θεωρούμε ότι είναι ανεύθυνα και ουτοπικά.
Περεταίρω, σε σχέση με κάποιες από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης (αφήνουμε εκτός τον παγκοσμίως «συντριπτικά» μεγαλύτερο ασθενή όλων, τον νούμερο ένα συστημικό κίνδυνο καλύτερα, τη Μ. Βρετανία δηλαδή), τα εξής:
ΙΣΠΑΝΙΑ
Θεωρώντας ότι η αμέσως επόμενη χώρα, τα ομόλογα της οποίας θα δεχθούν τη μαζική επίθεση των κερδοσκόπων, θα είναι η Ισπανία σύμφωνα με τον P. Krugman.
«Η πραγματική εστία της πυρκαγιάς στην Ευρωζώνη δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Ισπανία», θα ξεκινήσουμε με τη διαπίστωση ότι, κατά τη διάρκεια των δέκα προηγουμένων ετών, η οικονομία της αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,8% - ενώ το συνολικό δημόσιο χρέος της είχε περιορισθεί στο 42% του ΑΕΠ της. Το έλλειμμα της ήταν σπάνια περισσότερο από το 1% του ΑΕΠ, ενώ από το 2005 έως το 2007 η χώρα είχε πλεόνασμα.
Η ανάπτυξη όμως της Ισπανίας, η οικονομία της οποίας είναι περίπου 4,5 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Ελλάδας, στηρίχθηκε κυρίως στην υπερβολικά υψηλή οικοδομική δραστηριότητα, καθώς επίσης στην αυξημένη εσωτερική κατανάλωση με δανεικά. Στην «καλύτερη» εποχή της οικοδομής, οι Ισπανοί κατασκεύαζαν, φυσικά με δάνεια, 14 νέες κατοικίες ανά 1.000 κατοίκους - δύο φορές περισσότερες από τους αμερικανούς και πέντε φορές από τους Βρετανούς.
Σήμερα, τα ιδιωτικά χρέη των ισπανικών νοικοκυρών είναι υψηλότερα από αυτά της οποιασδήποτε άλλης μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας, οι πωλήσεις των ακινήτων μειώθηκαν μέχρι και 70%, οι τιμές τους κατέρρευσαν και η ανεργία πλησίασε το 20% - χωρίς να διαφαίνονται προοπτικές περιορισμού της ούτε στο 2010. Έτσι, το έλλειμμα της υπολογίζεται να διαμορφωθεί πάνω από 8,5%, ενώ το δημόσιο χρέος της θα πλησιάσει το 75% του ΑΕΠ της – σχεδόν διπλασιασμός του, σε σχέση με το 2007. Η Ισπανία θα χρειαστεί να εκδώσει ομόλογα δημοσίου ύψους 117 δις € εντός του 2010 (για την Ελλάδα αναφέρονται 53 δις €), ενώ η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της είναι ίσως ακόμη χαμηλότερη από αυτήν της Ελλάδας – με εξαιρετικά δυσμενή αποτελέσματα για το εμπορικό ισοζύγιο και τις εξαγωγές της.
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Αντίθετα με τη χώρα μας, η Πορτογαλία έχει περιορίσει στον ανώτατο δυνατό βαθμό τις δημόσιες δαπάνες της, ενώ ταυτόχρονα η φορολογία των πολιτών και των επιχειρήσεων της έχει ξεπεράσει τα όρια του «αποδεκτού». Εν τούτοις, το έλλειμμα του προϋπολογισμού της παραμένει στο 9%, ενώ μειώνεται διαρκώς η ανταγωνιστικότητα της - παρά τις χαμηλές σχετικά αμοιβές των εργαζομένων της, οι οποίες «απαιτούν» πλέον αυξήσεις, παρά μειώσεις.
Ο μοναδικός τρόπος για να αποφύγει η χώρα την παγίδα του χρέους, αφού το δημόσιο χρέος της ήταν 65,8% του ΑΕΠ της το 2007 (έχοντας αυξηθεί σημαντικά έκτοτε), είναι η άνοδος της παραγωγικότητας της και η αύξηση των εξαγωγών. Όμως, επειδή ο κυριότερος αποδέκτης των προϊόντων της είναι η Ισπανία, η οποία αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα «πραγματικά» προβλήματα στην Ευρωζώνη, οι πιθανότητες να το επιτύχει είναι μάλλον ανύπαρκτες.
ΙΡΛΑΝΔΙΑ
Αντίθετα από τις υπόλοιπες χώρες, η Ιρλανδία «υποφέρει» από την πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση. Οι ιρλανδικές τράπεζες συμμετείχαν στο «παιχνίδι» των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης, η κυβέρνηση ανέλαβε υποχρεώσεις των τραπεζών που αντιστοιχούν στο 35% του ΑΕΠ της χώρας και το δημόσιο χρέος, από το 28,3% του ΑΕΠ το 2007, υπολογίζεται να ανέλθει στο 90% του ΑΕΠ το 2011 (η Credit Suisse το τοποθετεί στο 150% του ΑΕΠ).
Η χώρα αποφάσισε τον Ιανουάριο ακόμη περισσότερες περικοπές των κοινωνικών δαπανών, στους τομείς της ιατρικής περίθαλψης και του δημοσίου, μέσω των οποίων υπολογίζει να εξοικονομήσει περί τα 4 δις €. Εν τούτοις, τόσο τα πρόσφατα μέτρα, όσο και τα προηγούμενα, θα επιτείνουν την υφιστάμενη ύφεση, με άγνωστα προφανώς αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας.
ΙΤΑΛΙΑ
Η μεγάλη αυτή ευρωπαϊκή χώρα είχε ανέκαθεν προβλήματα, τόσο με τον πληθωρισμό, όσο και με το αδύναμο νόμισμα της (λιρέτα) - γεγονός που καθιστούσε πολύ δύσκολη την πώληση ομολόγων στους διεθνείς επενδυτές. Μεταξύ των ετών 1992 και 1996, οι τόκοι που πλήρωνε ανέρχονταν στο 11,3% του ΑΕΠ της (για σύγκριση, η Ελλάδα σήμερα πληρώνει τόκους που αντιστοιχούν στο 5% περίπου του ΑΕΠ της), με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς το δημόσιο χρέος της. Στο έτος προ της εισόδου της χώρας στην Ευρωζώνη, το δημόσιο χρέος της ήταν 132% σε σχέση με το ΑΕΠ της – το διπλάσιο από αυτό που επιτρεπόταν από τη συνθήκη του Μάαστριχτ.
Η Ιταλία πέτυχε την είσοδο της στην Ευρωζώνη, επειδή κατάφερε να μειώσει το έλλειμμα της, ακριβώς το χρόνο «μέτρησης» του για την εισαγωγή στο Ευρώ (1997), ακριβώς στο απαιτούμενο 3%. Η επιτυχία της όμως αυτή δεν οφειλόταν στην μείωση των δημοσίων δαπανών, αλλά σε έναν ειδικό φόρο («Ευρωφόρο»), ο οποίος επεστράφη τα επόμενα χρόνια σε αυτούς που τον πλήρωσαν τότε.
Εν τούτοις, η χώρα εκμεταλλεύτηκε τα χαμηλότερα επιτόκια του Ευρώ, μειώνοντας το δημόσιο χρέος της σταδιακά – το 2007 πλήρωνε τόκους ίσους με το 1,5% του ΑΕΠ της, ενώ το δημόσιο χρέος της μειώθηκε στο 114% του ΑΕΠ. Σήμερα, το έλλειμμα της Ιταλίας υπολογίζεται στο 5,5% (3% καλύτερο από αυτό της Γαλλίας), γεγονός που κυρίως οφείλεται στο ότι δεν υποχρεώθηκε να αναλάβει κανένα απολύτως χρέος των τραπεζών της.
Η Ιταλία όμως, με 1,66 τρις € δημόσιο χρέος, ευρίσκεται στην κορυφή των χρεωστικών χωρών της Ευρωζώνης, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της δεν φαίνεται να ξεπερνάει το 1% - γεγονός που θα οδηγήσει το δημόσιο χρέος της στα επίπεδα της προ-Ευρωζώνης εποχής. Εκτός αυτού, παρά το ότι έχει μέχρι στιγμής (Φεβρουάριος 2010) εκδώσει ομόλογα ύψους 38 δις €, θα χρειασθεί ακόμη περί τα 250 δις € μέχρι τέλος του έτους, επειδή η χρηματοδότηση της ήταν βραχυπρόθεσμη.
Σε περιόδους όμως πιστωτικής στενότητας, η οποία συνήθως προκαλεί την αύξηση των επιτοκίων, τόσο η εξεύρεση τέτοιων ποσών, όσο και το κόστος τους, θα προβληματίσουν σε μεγάλο βαθμό τη χώρα.
Ευτυχώς, η κυβέρνηση της Ιταλίας κατάφερε να «επαναπατρίσει» κεφάλαια ύψους 95 δις € το 2009 (φορολογική αμνηστία), τα οποία ωφέλησαν τα ταμεία της με περίπου 5 δις € (φορολογήθηκαν με 5%) - το «μέτρο» επεκτάθηκε μέχρι τον Απρίλιο του 2010, οπότε υπολογίζεται να εισρεύσουν ακόμη 30 δις €.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Η χώρα θα χρειασθεί να εκδώσει ομόλογα ύψους 222 δις € εντός του 2010, για την αναχρηματοδότηση των ληξιπρόθεσμων χρεών της Παρά το ότι η αξιολόγηση της (ΑΑΑ) δεν κινδυνεύει, το έλλειμμα της υπολογίζεται στο 5,5% του ΑΕΠ της, ενώ το δημόσιο χρέος της θα ξεπεράσει το 80% του ΑΕΠ. Αποτελώντας το σημαντικότερο «οικονομικό θύμα» των Η.Π.Α., με τις τράπεζες της να συνεχίζουν να χάνουν πολλά χρήματα (πρόσφατα η Commerzbank ανακοίνωσε ξανά ζημίες που ξεπερνούν τα 4 δις €), η κατάσταση της οικονομίας της δεν είναι σε καμία περίπτωση ρόδινη.
Περαιτέρω, η τεράστια εξάρτηση της από την ΕΕ (αποτελεί το 70% των εξαγωγών της), η αδύναμη εσωτερική της ζήτηση, όπως και ο ανταγωνισμός της Κίνας, είναι δεδομένα που θα την απειλούν όλο και περισσότερο στο μέλλον. Το υπουργείο οικονομικών της Γερμανίας υπολογίζει με ρυθμό ανάπτυξης (αφαιρουμένου του πληθωρισμού) ύψους 2% επί του ΑΕΠ για τα έτη 2011-2013, παρά το ότι στο παρελθόν κατάφερε αντίστοιχη απόδοση μόλις δύο φορές – με το μέσο κόστος του πετρελαίου στα 75 $ το βαρέλι και με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ στο 1% (!)
Επίσης, δεν «καταχώρησε» στον προϋπολογισμό της τη φορολογική αναμόρφωση που ψήφισε πρόσφατα (χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές), η οποία θα κοστίσει περί τα 20 δις €. Ως εκ τούτου, αρκετοί αναλυτές αναρωτιούνται ήδη, εάν άρχισε και αυτή η χώρα να χρησιμοποιεί τη «δημιουργική λογιστική» - όπως και αν θα υποχρεωθεί σε διαδοχικές «διορθώσεις» των προϋπολογισμών της, κατά το «παράδειγμα» των μεσογειακών κρατών.
ΓΑΛΛΙΑ
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ «εισήλθε» στην οικονομική κρίση με δημόσιο χρέος 70% του ΑΕΠ της, ενώ υπολογίζεται να «εξέλθει» από την κρίση το επόμενο έτος, με δημόσιο χρέος 99% του ΑΕΠ της. Το έλλειμμα της Γαλλίας, από 8,6% το 2009, υπολογίζεται να περιορισθεί μόλις κατά 0,6% - στο συνολικά 8% το 2011 (δεν είχε ποτέ, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της).
Η Γαλλία θα πρέπει να εκδώσει ομόλογα συνολικής αξίας 198 δις € μέχρι το τέλος του 2010 για την αναχρηματοδότηση του δημοσίου χρέους της, με το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της να υπολογίζεται στο 1,7% του ΑΕΠ της για το 2011.
Συμπερασματικά λοιπόν και χωρίς να επεκταθούμε στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες δεν χαρακτηρίζονται από λιγότερα προβλήματα, οι κίνδυνοι που απειλούν την ΕΕ είναι εξαιρετικά μεγάλοι. Ο πρώτος παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος, στον οποίο αναφερθήκαμε για πρώτη φορά το Μάρτιο του 2009, ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη – με την Ευρώπη να υποχρεώνεται σε άμυνα από τις Η.Π.Α., την Κίνα να παρακολουθεί ήρεμα τα τεκταινόμενα και τη Ρωσία να σιωπά, παρατηρώντας με ενδιαφέρον τις κινήσεις της Γερμανίας, η οποία εξαρτάται «ενεργειακά» σχεδόν απόλυτα από αυτήν.
Εάν δε ισχύουν τα πρόσφατα δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία ήδη πολλά αμερικανικά hedge funds («ακρίδες», κατά την κοινή ονομασία τους) συντονίζονται για μία από κοινού μεγάλη επίθεση στη ζώνη του Ευρώ, ενώ η Γερμανία δεν έχει αποφασίσει ακόμη, εάν θα «κλείσει» το ρήγμα που επέτρεψε να δημιουργηθεί στην Ελλάδα, ενδεχομένως θα αποτελέσει η ίδια τον τελικό στόχο της επίθεσης, με ελάχιστες πιθανότητες να αποφύγει τη συντριβή της.
<< Όταν εκλείψει η αγάπη και η προσευχή από της γής τότε ο κόσμος θα απωλεσθή εν τω πυρί της γενικής συρράξεως
Άγιος Σιλουανός
Η δημιουργία μίας αποτελεσματικής διακρατικής ένωσης οφείλει να ακολουθεί μία συγκεκριμένη πορεία, η οποία να την οδηγεί μεθοδικά από την αρχή έως το τέλος. Εάν τα βήματα που τυχόν επιλεχθούν δεν είναι «ορθολογικά», είναι εμφανές ότι συνοδεύονται από δυσανάλογους κινδύνους και απειλές, οι οποίες πολύ δύσκολα μπορούν να «αναχαιτισθούν» με επιτυχία. Στην περίπτωση τώρα που το σημερινό, «αιμοβόρο» Κεφάλαιο τις εντοπίσει, πόσο μάλλον εάν στοιχηματίσει στην αδυναμία αντιμετώπισης τους, διαπιστώνοντας ότι η ευκαιρία είναι πολλαπλάσια του κινδύνου, επιταχύνεται σε τέτοιο βαθμό η «αποσύνθεση» που είναι πλέον αδύνατον να αποφευχθεί.
Όσον αφορά την Ευρωζώνη, την πρώτη ουσιαστικά διακρατική ένωση ελευθέρων κρατών, φαίνεται ότι αδυνατεί να ανταπεξέλθει - πόσο μάλλον να αμυνθεί απέναντι στον μονοπωλιακό καπιταλισμό των Η.Π.Α. ή στον απολυταρχικό καπιταλισμό της Κίνας.
Αναμφίβολα, το σημαντικότερο, «σφάλμα» της Ευρωζώνης είναι η έλλειψη συνοχής και αλληλεγγύης των κρατών που την συναποτελούν, γεγονός που διαπιστώθηκε μετά το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Έχοντας αυτήν την άποψη, θεωρούμε ότι εάν δεν επιλυθεί άμεσα το πρόβλημα της χώρας μας, θα καταρρεύσει μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ολόκληρο το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα. Ο μεγαλύτερος χαμένος ενός τέτοιου ενδεχομένου δεν θα είναι η Ελλάδα, όπως ίσως φαίνεται εξωτερικά αλλά, κυρίως, τα δύο μεγάλα «θωρηκτά» της Ευρωζώνης: η Γερμανία και η Γαλλία.
Εμείς τουλάχιστον θεωρούμε ότι η χώρα μας έχει τα λιγότερα οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης. Χωρίς κάτι τέτοιο να σημαίνει ότι είναι «αμελητέα», έχουμε την τεκμηριωμένη άποψη πως είναι απολύτως «επιλύσημα», κυρίως επειδή εντοπίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην κακή λειτουργία του δημοσίου τομέα της – με τον ιδιωτικό τομέα να έχει σχετικά ελάχιστα προβλήματα. Η Ελλάδα δεν έχει (ακόμη) τραπεζικό πρόβλημα, οι τιμές των ακινήτων δεν είναι σε καμία απολύτως περίπτωση υπερβολικές, τα νοικοκυριά δεν είναι υπερχρεωμένα και η απασχόληση δεν έχει πληγεί σε μεγάλο βαθμό – πάντοτε συγκριτικά με τις άλλες «δυτικές» χώρες.
Το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας μας δεν είναι το τεράστιο δημόσιο χρέος ή το έλλειμμα, επειδή το πρώτο θα μπορούσε να αναχρηματοδοτηθεί υπό ομαλές συνθήκες, ενώ το δεύτερο να καταπολεμηθεί πολύ εύκολα, αφού υφίστανται πολύ μεγάλα περιθώρια μείωσης του. Ο περιορισμός της κρατικής σπατάλης, η μείωση των υπολοίπων δαπανών του δημοσίου, η ελαχιστοποίηση των δημοσίων έργων, καθώς επίσης ο μηδενισμός των εξοπλιστικών προγραμμάτων, θα μπορούσαν όχι μόνο να εξισορροπήσουν το έλλειμμα, αλλά ακόμη και να το μετατρέψουν σε πλεόνασμα, λειτουργώντας «αφαιρετικά» στο χρέος.
Εάν δε όλα αυτά τα «μέτρα» συνδυάζονταν με την αύξηση των εξαγωγών μας, οι οποίες έτσι θα λειτουργούσαν εξισορροπητικά στη μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης που θα «προκαλούσε» η εξοικονόμηση πόρων, τότε το ΑΕΠ μας θα παρέμενε τουλάχιστον σταθερό - με εξαιρετικά ευεργετικά αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας μας.
Εάν δηλαδή οι τόκοι που πληρώνει το δημόσιο για τα δάνεια του ξεπερνούν το 33% των εσόδων του, η κατάσταση του θεωρείται κρίσιμη – πλησιάζει επικίνδυνα τη χρεοκοπία, όταν ξεπερνούν το 40%. Η Ελλάδα πληρώνει σήμερα ετήσιους τόκους 12 δις €, έχοντας συνολικά έσοδα (προϋπολογισμός 2010) περί τα 53 δις €. Επομένως, το ποσοστό των τόκων σε σχέση με τα έσοδα της είναι 22,64% - πολύ λιγότερο από το κρίσιμο 33%.
Βέβαια, εάν υποθέσουμε ότι για το σύνολο του χρέους της η Ελλάδα θα πληρώνει 6%, με βάση το επιτόκιο που «εκβιάζουν» σήμερα οι κερδοσκόποι, τότε οι τόκοι θα ανερχόταν θεωρητικά στα 18 δις € (με δημόσιο χρέος 300 δις €) - οπότε στο 33,96% των εσόδων. Φυσικά κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μετά από αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, αφού η συνολική «αναχρηματοδότηση» του υφιστάμενου χρέους απαιτεί την πάροδο αρκετών ετών (με τα χρεολύσια στα 30 δις € και με νέο χρέος ανάλογο του μελλοντικού ελλείμματος, ήτοι περί τα 20 δις €, θα διαρκούσε κάπου πέντε χρόνια).
Επομένως, ο «φυσιολογικός» κίνδυνος χρεοκοπίας δεν αφορά σε καμία περίπτωση το άμεσο μέλλον – επίσης, δεν θα ήταν αποτέλεσμα μόνο του ύψους των δημοσίων χρεών, ακόμη και αν το επιτόκιο διαμορφωνόταν στο 6%. Πόσο μάλλον όταν το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας (ιδιωτικό και δημόσιο) είναι πολύ χαμηλότερο από πολλές άλλες χώρες – γεγονός που αποδεικνύει ότι ο ιδιωτικός τομέας της χώρας, τα νοικοκυριά δηλαδή και οι επιχειρήσεις, όχι μόνο δεν είναι πολύ χρεωμένος, αλλά μάλλον αρκετά υγιής. Όσον αφορά δε τη φορολογία, η οποία υπολείπεται κατά 5% της Γερμανίας (σε σχέση με το ΑΕΠ), θεωρούμε ότι είναι ανάλογη, αν όχι πολύ υψηλότερη, της περιορισμένης ανταποδοτικότητας του Ελληνικού δημοσίου (παιδεία, ιατρική περίθαλψη), συγκριτικά με το Γερμανικό.
Στον πίνακα που ακολουθεί, αναγράφονται τα εξωτερικά χρέη (2007 σε $) μερικών επιλεγμένων Ευρωπαϊκών χωρών. Στην τελευταία στήλη, αναφέρεται η σχέση μεταξύ ΑΕΠ και εξωτερικού χρέους, από την οποία διαπιστώνεται τόσο το τεράστιο πρόβλημα της Μεγάλης Βρετανίας, όσο και μία από τις «ιδιαιτερότητες» της χώρας μας – το χαμηλότερο «άνοιγμα» της δηλαδή στο εξωτερικό:
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εξωτερικό χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ
ΧΩΡΕΣ Α.Ε.Π.* ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΕΞ. ΧΡΕΟΣ/ΑΕΠ
Γερμανία 3,024 τρις 4,489 τρις 1,48
Μ. Βρετανία 2,472 τρις 10,45 τρις 4,22
Ολλανδία 644,4 δις 2,28 τρις 3,53
Αυστρία 328,4 δις 752,5 δις 2,29
Δανία 268,8 δις 492,6 δις 1,83
Ελλάδα 237,9 δις 371,5 δις 1,56
* 2007 σε δις $ , f.o.b. Πληροφορίες: ip Πίνακας : (σε $)
Συνεχίζοντας, το σημαντικότερο πρόβλημα της Ελλάδας είναι η εξασφάλιση της βραχυπρόθεσμα απαιτούμενης ρευστότητας, με την οποία θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν τόσο οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις των δανείων της, όσο και κάποια μέτρα στήριξης της Οικονομίας της - έως ότου αποδώσουν οι προσπάθειες μείωσης του ελλείμματος της. Δυστυχώς, η έλλειψη αλληλεγγύης που επέδειξαν οι «εταίροι» της, όχι μόνο επιδείνωσε τα μέγιστα τις δυνατότητες δανεισμού της αλλά, κατά πολύ χειρότερα, την κατέστησαν στόχο:
(α) των διεθνών κερδοσκόπων, οι οποίοι θεώρησαν ότι ανακάλυψαν μία τεράστια ευκαιρία αύξησης των εσόδων τους και
(β) του Αγγλοσαξονικού καπιταλιστικού «μοντέλου», το οποίο βρήκε την κατάλληλη ευκαιρία να επιλύσει τα εσωτερικά προβλήματα της Οικονομίας του, μέσω μίας εκτεταμένης και συντονισμένης, μίας μαζικής καλύτερα επίθεσης εναντίον της ζώνης του Ευρώ - αφού η Κίνα αποτελεί όχι μόνο το μελλοντικό «Ελντοράντο» του Κεφαλαίου, αλλά και έναν εξαιρετικά πιο ισχυρό αντίπαλο, κυρίως λόγω της συνοχής και του απολυταρχικά καπιταλιστικού συστήματος της.
Έτσι λοιπόν η Ελλάδα κινδυνεύει να χρεοκοπήσει κυρίως από τη μαζική επίθεση των διεθνών κερδοσκόπων, παρά από τα οικονομικά της προβλήματα - στην επίθεση δε αυτή συμμετέχουν παραδόξως όλες εκείνες οι τράπεζες, οι οποίες αγόραζαν στο παρελθόν τα ομόλογα της. Σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές, περί τα 12 μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα, μεταξύ των οποίων η Goldman Sachs, η JP Morgan, η Credit Suisse, η UBS, η Societe Generale, η BNP Paribas και η Deutsche Bank, αγοράζουν μαζικά CDS – δηλαδή, ασφάλιστρα κινδύνου για την περίπτωση που η Ελλάδα δεν θα μπορεί να εξοφλήσει τα χρέη της και θα χρεοκοπήσει. Λόγω των μαζικών αυτών αγορών, οι τιμές των συγκεκριμένων CDS εκτοξεύονται στα ύψη, αφού η ασφάλεια ύψους 10 εκ. € ελληνικών χρεών αυξήθηκε κατά 100.000 € μέσα σε ένα μήνα (από τον Ιανουάριο στο Φεβρουάριο).
«Στην περίπτωση μίας χρεοκοπίας», σύμφωνα με την UniCredit, «κερδίζουν εκείνοι οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους τα συγκεκριμένα CDS. Είναι κάτι ανάλογο με το να αγοράζει κάποιος μία ασφάλεια πυροπροστασίας για το σπίτι του γείτονα του. Στην περίπτωση αυτή έχει κάθε λόγο, αποτελεί δηλαδή κίνητρο, να κάψει το σπίτι του γείτονα του για να εισπράξει τα ασφάλιστρα».
Στον πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται οι δέκα χώρες, οι τράπεζες των οποίων διαθέτουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου
ΧΩΡΑ Ομόλογα σε εκ. δολάρια
Γαλλία 75.452
Ελβετία 63.966
Γερμανία 43.236
Η.Π.Α. 16.411
Μ. Βρετανία 12.342
Ολλανδία 11.849
Πορτογαλία 10.317
Ιρλανδία 8.506
Ιαπωνία 8.447
Ιταλία 8.381
Υπόλοιπες χώρες 43.693
Γενικό σύνολο 302.600
Πηγή: Αναφορά τρίτου τετραμήνου 2009 της διεθνούς τράπεζας
‘Όπως διαπιστώνουμε από τον πίνακα, οι κυριότεροι δανειστές της Ελλάδας είναι ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα. Μία ενδεχόμενη χρεοκοπία της λοιπόν, θα ήταν εξαιρετικά ακριβή για όλες τις υπόλοιπες χώρες, ενώ αναδεικνύει το γενικότερο πρόβλημα που θα προκαλούσε στην Ευρωζώνη, η οποία ουσιαστικά λειτουργεί με τον κανόνα των «συγκοινωνούντων δοχείων». Για παράδειγμα, η γερμανική Hypo Real Estate, στην οποία συμμετέχει το κράτος μετά τα πακέτα διάσωσης της, έχει στην ιδιοκτησία της ελληνικά ομόλογα αξίας 9,1 δις €, η Commerzbank, στην οποία επίσης συμμετέχει το γερμανικό δημόσιο 4,6 δις €, η τοπική LBBW 2,7 δις € και η BayernLB 1,5 δις €.
Ο κίνδυνος λοιπόν για τις τράπεζες και, μέσω αυτών, για τα κράτη, είναι κάθε άλλο παρά αμελητέος – πόσο μάλλον από το «domino effect» που θα προκαλούσε η κατάρρευση μίας χώρας της Ευρωζώνης, αφού αμέσως μετά η επίθεση των κερδοσκόπων θα κατευθυνόταν στην επόμενη. Όσον αφορά δε τα σενάρια εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, έστω «προσωρινά», θεωρούμε ότι είναι ανεύθυνα και ουτοπικά.
Περεταίρω, σε σχέση με κάποιες από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης (αφήνουμε εκτός τον παγκοσμίως «συντριπτικά» μεγαλύτερο ασθενή όλων, τον νούμερο ένα συστημικό κίνδυνο καλύτερα, τη Μ. Βρετανία δηλαδή), τα εξής:
ΙΣΠΑΝΙΑ
Θεωρώντας ότι η αμέσως επόμενη χώρα, τα ομόλογα της οποίας θα δεχθούν τη μαζική επίθεση των κερδοσκόπων, θα είναι η Ισπανία σύμφωνα με τον P. Krugman.
«Η πραγματική εστία της πυρκαγιάς στην Ευρωζώνη δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Ισπανία», θα ξεκινήσουμε με τη διαπίστωση ότι, κατά τη διάρκεια των δέκα προηγουμένων ετών, η οικονομία της αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,8% - ενώ το συνολικό δημόσιο χρέος της είχε περιορισθεί στο 42% του ΑΕΠ της. Το έλλειμμα της ήταν σπάνια περισσότερο από το 1% του ΑΕΠ, ενώ από το 2005 έως το 2007 η χώρα είχε πλεόνασμα.
Η ανάπτυξη όμως της Ισπανίας, η οικονομία της οποίας είναι περίπου 4,5 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Ελλάδας, στηρίχθηκε κυρίως στην υπερβολικά υψηλή οικοδομική δραστηριότητα, καθώς επίσης στην αυξημένη εσωτερική κατανάλωση με δανεικά. Στην «καλύτερη» εποχή της οικοδομής, οι Ισπανοί κατασκεύαζαν, φυσικά με δάνεια, 14 νέες κατοικίες ανά 1.000 κατοίκους - δύο φορές περισσότερες από τους αμερικανούς και πέντε φορές από τους Βρετανούς.
Σήμερα, τα ιδιωτικά χρέη των ισπανικών νοικοκυρών είναι υψηλότερα από αυτά της οποιασδήποτε άλλης μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας, οι πωλήσεις των ακινήτων μειώθηκαν μέχρι και 70%, οι τιμές τους κατέρρευσαν και η ανεργία πλησίασε το 20% - χωρίς να διαφαίνονται προοπτικές περιορισμού της ούτε στο 2010. Έτσι, το έλλειμμα της υπολογίζεται να διαμορφωθεί πάνω από 8,5%, ενώ το δημόσιο χρέος της θα πλησιάσει το 75% του ΑΕΠ της – σχεδόν διπλασιασμός του, σε σχέση με το 2007. Η Ισπανία θα χρειαστεί να εκδώσει ομόλογα δημοσίου ύψους 117 δις € εντός του 2010 (για την Ελλάδα αναφέρονται 53 δις €), ενώ η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της είναι ίσως ακόμη χαμηλότερη από αυτήν της Ελλάδας – με εξαιρετικά δυσμενή αποτελέσματα για το εμπορικό ισοζύγιο και τις εξαγωγές της.
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Αντίθετα με τη χώρα μας, η Πορτογαλία έχει περιορίσει στον ανώτατο δυνατό βαθμό τις δημόσιες δαπάνες της, ενώ ταυτόχρονα η φορολογία των πολιτών και των επιχειρήσεων της έχει ξεπεράσει τα όρια του «αποδεκτού». Εν τούτοις, το έλλειμμα του προϋπολογισμού της παραμένει στο 9%, ενώ μειώνεται διαρκώς η ανταγωνιστικότητα της - παρά τις χαμηλές σχετικά αμοιβές των εργαζομένων της, οι οποίες «απαιτούν» πλέον αυξήσεις, παρά μειώσεις.
Ο μοναδικός τρόπος για να αποφύγει η χώρα την παγίδα του χρέους, αφού το δημόσιο χρέος της ήταν 65,8% του ΑΕΠ της το 2007 (έχοντας αυξηθεί σημαντικά έκτοτε), είναι η άνοδος της παραγωγικότητας της και η αύξηση των εξαγωγών. Όμως, επειδή ο κυριότερος αποδέκτης των προϊόντων της είναι η Ισπανία, η οποία αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα «πραγματικά» προβλήματα στην Ευρωζώνη, οι πιθανότητες να το επιτύχει είναι μάλλον ανύπαρκτες.
ΙΡΛΑΝΔΙΑ
Αντίθετα από τις υπόλοιπες χώρες, η Ιρλανδία «υποφέρει» από την πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση. Οι ιρλανδικές τράπεζες συμμετείχαν στο «παιχνίδι» των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης, η κυβέρνηση ανέλαβε υποχρεώσεις των τραπεζών που αντιστοιχούν στο 35% του ΑΕΠ της χώρας και το δημόσιο χρέος, από το 28,3% του ΑΕΠ το 2007, υπολογίζεται να ανέλθει στο 90% του ΑΕΠ το 2011 (η Credit Suisse το τοποθετεί στο 150% του ΑΕΠ).
Η χώρα αποφάσισε τον Ιανουάριο ακόμη περισσότερες περικοπές των κοινωνικών δαπανών, στους τομείς της ιατρικής περίθαλψης και του δημοσίου, μέσω των οποίων υπολογίζει να εξοικονομήσει περί τα 4 δις €. Εν τούτοις, τόσο τα πρόσφατα μέτρα, όσο και τα προηγούμενα, θα επιτείνουν την υφιστάμενη ύφεση, με άγνωστα προφανώς αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας.
ΙΤΑΛΙΑ
Η μεγάλη αυτή ευρωπαϊκή χώρα είχε ανέκαθεν προβλήματα, τόσο με τον πληθωρισμό, όσο και με το αδύναμο νόμισμα της (λιρέτα) - γεγονός που καθιστούσε πολύ δύσκολη την πώληση ομολόγων στους διεθνείς επενδυτές. Μεταξύ των ετών 1992 και 1996, οι τόκοι που πλήρωνε ανέρχονταν στο 11,3% του ΑΕΠ της (για σύγκριση, η Ελλάδα σήμερα πληρώνει τόκους που αντιστοιχούν στο 5% περίπου του ΑΕΠ της), με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς το δημόσιο χρέος της. Στο έτος προ της εισόδου της χώρας στην Ευρωζώνη, το δημόσιο χρέος της ήταν 132% σε σχέση με το ΑΕΠ της – το διπλάσιο από αυτό που επιτρεπόταν από τη συνθήκη του Μάαστριχτ.
Η Ιταλία πέτυχε την είσοδο της στην Ευρωζώνη, επειδή κατάφερε να μειώσει το έλλειμμα της, ακριβώς το χρόνο «μέτρησης» του για την εισαγωγή στο Ευρώ (1997), ακριβώς στο απαιτούμενο 3%. Η επιτυχία της όμως αυτή δεν οφειλόταν στην μείωση των δημοσίων δαπανών, αλλά σε έναν ειδικό φόρο («Ευρωφόρο»), ο οποίος επεστράφη τα επόμενα χρόνια σε αυτούς που τον πλήρωσαν τότε.
Εν τούτοις, η χώρα εκμεταλλεύτηκε τα χαμηλότερα επιτόκια του Ευρώ, μειώνοντας το δημόσιο χρέος της σταδιακά – το 2007 πλήρωνε τόκους ίσους με το 1,5% του ΑΕΠ της, ενώ το δημόσιο χρέος της μειώθηκε στο 114% του ΑΕΠ. Σήμερα, το έλλειμμα της Ιταλίας υπολογίζεται στο 5,5% (3% καλύτερο από αυτό της Γαλλίας), γεγονός που κυρίως οφείλεται στο ότι δεν υποχρεώθηκε να αναλάβει κανένα απολύτως χρέος των τραπεζών της.
Η Ιταλία όμως, με 1,66 τρις € δημόσιο χρέος, ευρίσκεται στην κορυφή των χρεωστικών χωρών της Ευρωζώνης, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της δεν φαίνεται να ξεπερνάει το 1% - γεγονός που θα οδηγήσει το δημόσιο χρέος της στα επίπεδα της προ-Ευρωζώνης εποχής. Εκτός αυτού, παρά το ότι έχει μέχρι στιγμής (Φεβρουάριος 2010) εκδώσει ομόλογα ύψους 38 δις €, θα χρειασθεί ακόμη περί τα 250 δις € μέχρι τέλος του έτους, επειδή η χρηματοδότηση της ήταν βραχυπρόθεσμη.
Σε περιόδους όμως πιστωτικής στενότητας, η οποία συνήθως προκαλεί την αύξηση των επιτοκίων, τόσο η εξεύρεση τέτοιων ποσών, όσο και το κόστος τους, θα προβληματίσουν σε μεγάλο βαθμό τη χώρα.
Ευτυχώς, η κυβέρνηση της Ιταλίας κατάφερε να «επαναπατρίσει» κεφάλαια ύψους 95 δις € το 2009 (φορολογική αμνηστία), τα οποία ωφέλησαν τα ταμεία της με περίπου 5 δις € (φορολογήθηκαν με 5%) - το «μέτρο» επεκτάθηκε μέχρι τον Απρίλιο του 2010, οπότε υπολογίζεται να εισρεύσουν ακόμη 30 δις €.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Η χώρα θα χρειασθεί να εκδώσει ομόλογα ύψους 222 δις € εντός του 2010, για την αναχρηματοδότηση των ληξιπρόθεσμων χρεών της Παρά το ότι η αξιολόγηση της (ΑΑΑ) δεν κινδυνεύει, το έλλειμμα της υπολογίζεται στο 5,5% του ΑΕΠ της, ενώ το δημόσιο χρέος της θα ξεπεράσει το 80% του ΑΕΠ. Αποτελώντας το σημαντικότερο «οικονομικό θύμα» των Η.Π.Α., με τις τράπεζες της να συνεχίζουν να χάνουν πολλά χρήματα (πρόσφατα η Commerzbank ανακοίνωσε ξανά ζημίες που ξεπερνούν τα 4 δις €), η κατάσταση της οικονομίας της δεν είναι σε καμία περίπτωση ρόδινη.
Περαιτέρω, η τεράστια εξάρτηση της από την ΕΕ (αποτελεί το 70% των εξαγωγών της), η αδύναμη εσωτερική της ζήτηση, όπως και ο ανταγωνισμός της Κίνας, είναι δεδομένα που θα την απειλούν όλο και περισσότερο στο μέλλον. Το υπουργείο οικονομικών της Γερμανίας υπολογίζει με ρυθμό ανάπτυξης (αφαιρουμένου του πληθωρισμού) ύψους 2% επί του ΑΕΠ για τα έτη 2011-2013, παρά το ότι στο παρελθόν κατάφερε αντίστοιχη απόδοση μόλις δύο φορές – με το μέσο κόστος του πετρελαίου στα 75 $ το βαρέλι και με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ στο 1% (!)
Επίσης, δεν «καταχώρησε» στον προϋπολογισμό της τη φορολογική αναμόρφωση που ψήφισε πρόσφατα (χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές), η οποία θα κοστίσει περί τα 20 δις €. Ως εκ τούτου, αρκετοί αναλυτές αναρωτιούνται ήδη, εάν άρχισε και αυτή η χώρα να χρησιμοποιεί τη «δημιουργική λογιστική» - όπως και αν θα υποχρεωθεί σε διαδοχικές «διορθώσεις» των προϋπολογισμών της, κατά το «παράδειγμα» των μεσογειακών κρατών.
ΓΑΛΛΙΑ
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ «εισήλθε» στην οικονομική κρίση με δημόσιο χρέος 70% του ΑΕΠ της, ενώ υπολογίζεται να «εξέλθει» από την κρίση το επόμενο έτος, με δημόσιο χρέος 99% του ΑΕΠ της. Το έλλειμμα της Γαλλίας, από 8,6% το 2009, υπολογίζεται να περιορισθεί μόλις κατά 0,6% - στο συνολικά 8% το 2011 (δεν είχε ποτέ, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της).
Η Γαλλία θα πρέπει να εκδώσει ομόλογα συνολικής αξίας 198 δις € μέχρι το τέλος του 2010 για την αναχρηματοδότηση του δημοσίου χρέους της, με το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της να υπολογίζεται στο 1,7% του ΑΕΠ της για το 2011.
Συμπερασματικά λοιπόν και χωρίς να επεκταθούμε στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες δεν χαρακτηρίζονται από λιγότερα προβλήματα, οι κίνδυνοι που απειλούν την ΕΕ είναι εξαιρετικά μεγάλοι. Ο πρώτος παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος, στον οποίο αναφερθήκαμε για πρώτη φορά το Μάρτιο του 2009, ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη – με την Ευρώπη να υποχρεώνεται σε άμυνα από τις Η.Π.Α., την Κίνα να παρακολουθεί ήρεμα τα τεκταινόμενα και τη Ρωσία να σιωπά, παρατηρώντας με ενδιαφέρον τις κινήσεις της Γερμανίας, η οποία εξαρτάται «ενεργειακά» σχεδόν απόλυτα από αυτήν.
Εάν δε ισχύουν τα πρόσφατα δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία ήδη πολλά αμερικανικά hedge funds («ακρίδες», κατά την κοινή ονομασία τους) συντονίζονται για μία από κοινού μεγάλη επίθεση στη ζώνη του Ευρώ, ενώ η Γερμανία δεν έχει αποφασίσει ακόμη, εάν θα «κλείσει» το ρήγμα που επέτρεψε να δημιουργηθεί στην Ελλάδα, ενδεχομένως θα αποτελέσει η ίδια τον τελικό στόχο της επίθεσης, με ελάχιστες πιθανότητες να αποφύγει τη συντριβή της.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
